دنبال این بودم که سیری در خصوص واکسیناسیون در ایران داشته باشم به خاطر اینکه هر تغییری که در کشور با ورود روس ها و انگلیسها در ایران و جهان انجام شده بدون غرض نبوده و راز استعماری دارد که به دو مورد در خصوص واکسیناسیون برخورد کردم که خدمت شما ارائه میگردد.
دکتر رحمت سخنی در وبلاگ خود از خاطراتش نوشته* :فوت فرزند مسئول واکسیناسیون در اثر واکسن سل
او بازنشسته مرکز بهداشت با سی سال سابقه کار طاقت فرسادربدترین مناطق مرزی شمال غرب کشورمان بود.چهره اش دیگر شادابی گذشته را نداشت و حکایت از غمی در وجودش داشت.بعد از یک چاق سلامتی گفتم : از این طرفها یادی ازفقیروفقرا کردید. او با ناراحتی جواب داد: ببخشید آقای دکترمی دانم که وقت ندارید ولی سؤالی داشتم کودکی که دارای تورم غدد لنفاوی زیر بغل بعد از تزریق واکسن ب ث ژ می شود چند درصد احتمال گرفتن عفونت سل در او وجود دارد؟ .گفتم : مزاح میفرمائید شماکه خودتان مسئول واکسیناسیون هستید، معلومه بسیارکم اتفاق میافتدچطورمگه ؟ گفت: دراین سن پیرو پاتالی صاحب یک نوزاد شده ام متاسفانه بعد از تزریق اولین دوز واکسن ب ث ژنوزادم دچارتورم شدید غدد لنفاوی زیر بغل شده است وآلان نیز منتظر آمدن متخصص کودکان هستم .گفتم: که شما یک پارچه استاد کارواکسیناسیون هستید ما هر چه هم یاد گرفته ایم نتیجه زحمات شماست. گفت : نمی دانم با اینکه سی سال برای سلامتی فرزندان این مرزوبوم شب و روز در هر کوی و برزنی تلاش کرده ام ولی یک حس غریبی این بارنسبت به این واکسیناسیون وعوارض آن در نوزادم دارم، احساس می کنم که فرزندم آلوده به میکروب سل شده است ،هر چند می دانم امکان این موضوع بسیار کم می باشد ولی اصلا آرام و قرار ندارم .گفتم :بابا این قدر ناراحت و دمق نباش ، انشاءالله چنین چیزی اتفاق نمی افتد ضمنا خودتان میدانید که عوارض جدی واکسن ها بسیار کم و نادرند. این را گفتم و راهی اورژانس شدم .فردای آن روز دوباره او را دیدم که گفت فرزندش را بستری کرده اند تا آزمایشاتی روی آن از نظر احتمال ابتلا به سل را انجام دهند.روزها گذشت و روزی اوراجلوی در ورودی بخش اطفال ناراحت ترازروزهای قبل دیدم.با پزشک معالج نوزادش گفتگو نموده ، ولی عجیب بود نوزاد همکارمان سل گرفته و هرروزهم حالش بدتر می شد. هر چندتمامی اقدامات درمانی برای نوزاد شروع شده ولی هیچ فایده ای در علایم بیماری نوزاد نداشت . بالاخره متاسفانه بعد ازگذشت بیست روز نوزاد به خاطرابتلا به سل فوت کرد
و اما برخی از عوارض واکسیناسیون **: پیشگیری ازبیماریهای عفونی بوسیله واکسن یکی از پیروزیهای مهم علم پزشکی است، اما باید در نظر داشت که با وجود پیشرفتهای بدست آمده در تهیه واکسنهای بسیار کم ضرر و بینهایت موثر بهرحال هیچ واکسنی کاملاً بی ضرر و صددرصد مؤثر نیست. هدف در تهیه واکسن مناسب ، رسیدن به مرحلهای است که واکسن حداکثر اثر پیشگیری را با حداقل عارضه جانبی داشته باشد.
عوارض متعددی تاکنون برای واکسنها گزارش شده است که شایعترین آنها عوارض محل تزریق بصورت تورم و حساسیت و درد موضعی است که گاهی با درجات خفیفی از تب نیز همراه میشود.
این عوارض اغلب در طی 24 ساعت اول بعد از تزریق ظاهر شده و معمولاً درکودکان بارزتر و میزان تب کودک نیز بالا است. در دنباله تزریق واکسن سیاه سرفه بندرت ممکن است کودک دچار آنسفالیت شود. این عارضه معمولاً چند روز پس از تزریق این واکسن بصورت بیقراری، تشنج اختلال رفتاری و تغییر سطح هشیاری خودنمائی میکند. هرگاه بعد از تزریق واکسن ثلاث کودک تب بالا، تشنج، و گریههای شدید و طولانی بیش از 3 ساعت داشته باشد ، در نوبتهای بعدی از واکسن دوگانه استفاده میشود.
یکی از عوارض بسیار نادری که بویژه با گونه شماره 3 ویروس قطره فلج اطفال ممکن است پیش آید پیدایش شکل فلجی بیماری است. شیوع این عارضه دربالغین کمی زیادتر از کودکان میباشد، بدین جهت تجویز همگانی قطره ضد فلج کودکان در سنین بالای 18 سال توصیه نمیشود.
هرگاه به فردی با نقص ایمنی قطره ضد فلج تجویز شود خطر پیدایش اشکال فلجی بیماری افزایش پیدا میکند.
در حاملگی تزریق واکسنهای ویروسی زنده بعلت احتمال انتشار آنها به جفت و جنین ممنوع میباشد.
امید است با پیشرفتهای که در تکنیکهای بیولوژی ملکولی پیدا شده است بتوان در آینده واکسنهایی با عوارض هر چه کمتر تهیه نمود.
به دنبال تزریق واکسن توام عوارض موضعی ا ز قبیل قرمزی محل تزریق ، حساسیت موضع ، و گاهی واکنشهای عمومی مانند تب ، سر درد ، و گاهی ظهور بثوراتی در سطح بدن مشاهده می شود اما این واکنشها به زودی مرتفع می گردند . در موارد نادری به دنبال تزریق واکسن توام ضد دیفتری- کزاز ناراحتی های کلیوی و عصبی دیده شده است . در چنین حالاتی تزریق های بعدی انجام نمی گیرند . بایستی همواره آدرنالین یک در هزار در دسترس تزریق کنندگان واکسن باشد تا اگر عارضه آنافلاکسی پیش آمد بلافاصله بمصرف برسد .
همچنین ناراحتیهای مغزی قابل توجهی که ناشی از تزریق جزء سیاه سرفه اواکسن سه گانه است به ندرت ذکر شده ، اگر ناراحتی عصبی ویا تشنجی کودک ظرف 2 روز پس از تزریق مشاهده شود ، نشان ایجاد ناراحتی به علت واکسن سیاه سرفه است در این صورت دنباله ایمن سازی را با واکسنهای دو گانه ضد دیفتری ، کزاز خردسالان یا بزرگسالان بسته به سن شخص ادامه می دهند و به این کودک دیگر واکسن سیاه سرفه نباید تزریق شود .
پی نوشت:
*http://sahand2729.parsiblog.com
**http://www.irteb.com/vaccin/avarezvaccin.htm